Skąd się bierze czad i dlaczego jest tak niebezpieczny?
Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest:
- silnie trującym gazem
- jest bezbarwnym
- jest bezwonny, czad niczym nie pachnie, jest niewyczuwalny dla człowieka
Powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw, spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnego do zupełnego spalania. Może to wynikać z braku dopływu świeżego (zewnętrznego) powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie albo z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, a także przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca lub kuchni.
Jest to szczególnie groźne w mieszkaniach, w których:
- okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione na zimę
- zbyt szczelnych drzwiach do pomieszczenia, gdzie znajduje się źródło spalania paliwa
- brak właściciel wentylacji pomieszczeń
Podstawową przyczyną zatruć jest niepełne spalanie, do którego może dojść z wyżej wymienionych powodów. Powoduje to powstawanie tlenku węgla i utrudnia jego odpływ. Tyle spalin wypłynie na zewnątrz, ile świeżego powietrza napłynie do pomieszczenia. Przede wszystkim należy więc zapewnić możliwość stałego dopływu świeżego powietrza do paleniska (pieca gazowego, kuchenki gazowej, kuchni węglowej lub pieca) oraz swobodny odpływ spalin.
Jakie są objawy zatrucia tlenkiem węgla?
- ból i zawroty głowy
- nagłe uczucie zmęczenia
- duszności, nudności
- trudności z oddychaniem, oddech przyspieszony, nieregularny
- nagła senność
Nie wolno bagatelizować objawów, gdyż mogą być sygnałem, że ulegasz zatruciu czadem.
Osłabienie i znużenie, które czuje zaczadzony, oraz zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że jest on całkowicie bierny (nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny), traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – umiera
Jak pomóc przy zatruciu tlenkiem węgla?
- jak najszybciej wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, na świeże powietrze
- należy natychmiast zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza
- jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca.
- rozluźnić poszkodowanemu ubranie – rozpiąć pasek, guziki, ale nie rozbierać go, gdyż nie można doprowadzić do jego przemarznięcia
- wezwać służby ratownicze 112 – ewentualnie 999 lub 998
Aby uniknąć zatrucia należy:
- uchylić okna w czasie korzystania z jakiegokolwiek źródła ognia tj. pieca gazowego z otwartą komorą spalania, kuchenki gazowej, pieca kaflowego lub kominka
- nie zasłaniać kratek wentylacyjnych i otworów nawiewnych – jest to jedna z najczęstszych przyczyn zaczadzenia
- użytkować sprawne techniczne urządzenia, w których odbywa się proces spalania zgodnie z instrukcją producenta: kontrolować stan techniczny urządzeń grzewczych
- przy konserwacji instalacji urządzeń i systemów grzewczych korzystać z usług wykwalifikowanej osoby,
- w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację,
- systematycznie sprawdzać ciąg powietrza otworu bądź kratki wentylacyjnej